Dinsdag week 1

​De vastentijd wordt het best begrepen als leren doen wat we willen. Wat we echt willen. Soms is het moeilijk om te weten wat dat is. Vaak krijgen we wat we willen en ontdekken we dat het niet is wat we dachten en dat we onszelf lieten misleiden door een vals, vaag verlangen. Vele decennia kunnen voorbijgaan gevangen in verslaving aan dingen die we niet echt willen. We zijn alleen bang om het verlangen (bijvoorbeeld veiligheid, rijkdom, status, goedkeuring) weg te blazen.

Weten wat we echt willen, kan het beste worden bereikt door alle verlangens los te laten, tenminste voor de tijd van een paar ademhalingen tijdens je meditatie. In die tijd willen we niets anders dan de mantra zeggen met pure en genereuze aandacht. Uiterlijke vasten-praktijken ondersteunen dit ook: omdat de vasten ons uitnodigt om onszelf niet te straffen voor onze slechte daden of mislukkingen, maar in plaats daarvan een poging te ondernemen om iets te doen wat we echt willen doen en los te  laten (of de invloed te verminderen van) wat we echt niet willen doen. Het is vrij eenvoudig om die te onderkennen in enkele kleine deeltjes van ons gewone leven. We moeten vervolgens een speelse houding aannemen om die (ware) wensen in praktijk te brengen.

Het probleem doet zich voor wanneer onze donkere, zelfverwerpende kant verslaafd raakt aan een kleine ascetische oefening. Als er sprake is van religieus begrip kan alles erg uit balans raken. Het zou zijn alsof iemand die besluit regelmatig naar de sportschool te gaan om fit te blijven en dan manisch dwangmatig  wordt over zijn of haar spiergrootte of gewicht. In een goede vasten-houding doen we wat we echt willen (goede gewoontes ontwikkelen) en doen we niet wat we niet willen  (slechte gewoonten verminderen) met een serieuze maar lichte inspanning. Het gaat niet om het afbetalen van schulden die we hebben opgebouwd. Het gaat ook niet om dat we  proberen perfect te zijn. Of over het goedmaken van mislukkingen.

 

Materialistische culturen vatten spiritualiteit verkeerd op. Ze veranderen het in een commercieel geconditioneerde keuze van levensstijl. Of ze stellen spiritualiteit bloot aan de besmettelijke stemming van dwangmatig perfectionisme en hunkering naar goedkeuring wat ze ‘succes’ noemen of soms zelfs 'welzijn'. De valse ascese van religie kan dan bijvoorbeeld veranderen in zelfbeschadiging die tegenwoordig onder jongeren toeneemt. In het verleden droegen religieuze perfectionisten riemen waardoor ze bloedden. Tegenwoordig snijden of branden velen zichzelf. Beide afwijkingen zijn wanhopig zelfvernietigend. Het zijn pogingen om iets te voelen waar we ons alleen maar gevoelloos of dood voelen of fundamenteel losgekoppeld. Ze zijn geworteld in valse ideeën over zonde en genade en in een extreem afgescheiden zijn van de wijsheid van matiging.

Dus de kleine dingen die 'we doen voor de vasten' hebben een goede invloed op het ontwaken  van fundamentele waarden die we moeten herstellen. Een evenwichtig leven is bijvoorbeeld essentieel voor een goede menselijke ontwikkeling. Maar het kan niet worden volgehouden zonder ascese, de gematigde inspanning die we leveren om in contact te blijven met onze essentiële goedheid en om ware verlangens te scheiden van valse. Wanneer John Main, die over meditatie sprak als ‘puur gebed’, zei dat de essentiële ascese van het christelijke leven gebed is, gaf hij een inzicht van grote waarde voor de moderne cultuur dat een enorme verlichting brengt aan degenen die zien wat het betekent.


Met liefde,

---