Derde zondag van de Vasten

Het evangelie van vandaag gaat over Jezus die de Samaritaanse vrouw ontmoet. Ze was een gemarginaliseerd persoon zowel ten opzichte van hem als jood als ten opzichte van haar eigen dorp vanwege haar huwelijksgeschiedenis. Ze zette hem of iemand anders niet op een voetstuk. Misschien is dit de reden waarom ze zo intiem zijn geworden in het vertellen van de waarheid over zichzelf aan elkaar. 

De eerste keer dat ik Jean Vanier hoorde lesgeven, was in 1990 toen hij ons een gedenkwaardig John Main Seminar naliet en het had over dit verhaal. Ik was ontroerd en verlicht door hoe diep hij zich ermee identificeerde. Hij sprak vanuit een plaats van nederige, spiritueel intelligente wijsheid. Het was een moeilijke tijd in mijn eigen leven en in een paar persoonlijke ontmoetingen gaf hij me inzichtelijke en helende adviezen dat hielp me op mijn pad door te gaan. 

Door de jaren heen duurde Jean's vriendschap met de meditatiegemeenschap voort en nog maar een paar jaar geleden gaf hij zijn tweede seminar in Trosly. Ik kan het goede dat hij deed of de geschiedenis van de genade van deze band niet ontkennen of herschrijven. 

Hij had een diepgevoeld besef dat religie niet over controle  ging, maar over heling en het leiden van mensen naar volheid van leven; en dat elke persoon, hoe marginaal ook, volledig de moeite waard was. Zijn thema was menselijke gekwetsheid; en, hoe meer hij het uiteenzette, hoe meer mensen hem een heilige noemden. Ik denk niet dat hij op een voetstuk gezet wilde worden, maar, alhoewel mensen zich misschien afvroegen wat zijn eigen handicaps en wonden waren, werd hij algemeen beschouwd als een beter mens dan de meesten. 

Dit maakte zijn postuum uit de gratie vallen des te meer een afschuwelijke verrassing.

Toen ik de waarheid hoorde over het patroon van zijn seksuele relaties met een aantal vrouwen die hij begeleidde, geloofde ik het niet. Maar het bewijs en de conclusies die getrokken zijn, zijn nu hard en duidelijk. De Ark moet worden geprezen voor het onafhankelijke onderzoek dat het heeft uitgevoerd naar deze gevallen, waarin kwetsbare vrouwen blijvend zijn beschadigd. Hij was, zo lijkt het, niet alleen een gewonde, maar ook een verwondende heler. De manier waarop de leiders van De Ark met deze revelatie over hun oprichter zijn omgegaan weerspiegelt de beste aspecten van zijn eigen onderricht, maar niet van zijn persoonlijk gedrag. Ik vermoed dat mettertijd De Ark hierdoor sterker en wijzer zal zijn.

Ik vroeg onlangs een boeddhistische vriend naar zijn perspectief op dit aan diggelen vallen van een icoon. 

Hij noemde het aantal leraren in zijn eigen traditie die ook op vergelijkbare wijze ontmaskerd waren. Over een van hen sprak de Dalai Lama zich uit vanwege een persoonlijke band. Hij zei hoe gemakkelijk de macht en de invloed die de goeroes krijgen in hun traditie corrupt kunnen worden, zoals elke vorm van macht dit risico in zich draagt. Maar, voegde hij eraan toe, hoe teleurstellend en hoe onvergeeflijk is de mislukking, als degene die deze macht heeft een gevoel van uitzonderlijke voorrechten en rechten heeft en hen vrijstelt van de normale normen van fatsoen en oprechtheid.

Voor morgen, voordat ik deze trieste reflectie afrond, wil ik u vragen om na te denken over de kwestie op zich. En ook over de taal die we gebruiken om erover te denken en te praten. 

Hoe kunnen we reageren op de openbaring van de zondigheid in die broeders en zusters in wie we ooit naïef alleen maar genade zagen?

With love,
​Laurence

---