9 maart

Als illusies ontstaan dan kunnen die aanvankelijk begeesterend werken. Zoals bij de loze beloftes van een verkiezingskandidaat die als één van de vele valse messiassen ons pad kruist, of zoals een schitterende beroemdheid wiens sluiks verworven succes we benijden en er in onze verbeelding willen aan deelhebben, zo geven illusies een tijdelijke verlichting van de pijn die we ervaren bij het besef van onze onvervulde noden of de frustratie van onze verlangens. Maar uiteindelijk zullen deze illusies vals blijken. De pijn van de desillusie is afhankelijk van hoe lang en hoe diepgaand we onszelf hebben laten verleiden. Hoe meer mensen rondom ons zich hebben laten meeslepen in deze illusie, des te dieper worden we in deze verwoestende draaikolk meegesleurd.
 
We versterken de valse aard van deze illusie door er ons op te concentreren en door te handelen alsof ze waar is. Op die manier kan het onwerkelijke zeer krachtig worden en een eigen leven gaan leiden waardoor een gans volk besmet kan geraken. Het uitdagende beeld van alternatieve feiten is het begin van elke tirannie.
 
De groei van de illusie, die in staat zou zijn om alle vrijheden te vernietigen, kunnen wij volgens Diadochus tegengaan, eenvoudigweg door aandacht te hebben voor de “herinnering aan God”.Ook Simone Weil zegt iets dergelijks: geconfronteerd met kwaad dat je niet kan verijdelen, schenk dan aandacht aan het goede. Dit is natuurlijk moeilijk om te begrijpen wanneer ons zicht op de werkelijkheid door de illusie zo wordt vertroebeld dat we niet meer weten wat waar of vals is. Het betekent meer dan alleen maar denken wat al of niet goed is. Bij de meditatie hebben we aandacht voor wat goed is, eerst en vooral voor onze eigen goedheid en dit door ons af te wenden van gedachten en beelden en door elk oordeel te mijden. Door het reciteren van de mantra schenken we onze zuivere aandacht – niet aan iets wat we bedenken of wat we door verlangen en verbeelding tot bestaan brengen – maar aan de stilte van het zijn,  aan wat werkelijk is. In het bestaande (d.w.z. alles wat uit het zijnde voortkomt en zichtbaar wordt) is er altijd het gevaar voor valsheid. In het zijn ( bedoeld wordt contemplatie) zal de radicale eenvoud van de zuivere aandacht het onwerkelijke uitfilteren en verwerpen.
 
Diadochus zegt dat we dit kunnen verwezenlijken op voorwaarde dat we”onze ziel ervan kunnen overtuigen om zich niet te laten afleiden door de valse schittering van dit leven”. Laten we de kwestie van realiteit-illusie even rusten. Kun je in deze eerste week van de vasten zeggen waar deze valse schittering zich in je leven heeft genesteld?