14 maart

​Vooruitgang is een interessante illusie die we door de Vasten kunnen herzien. De hoop dat we echt een les geleerd hebben uit het leven of een lang beoogd doel bereikten is zeer verleidelijk. We hebben de neiging te veronderstellen dat, als dingen aan de oppervlakte veranderen, dezelfde verandering zich volledig heeft doorgewerkt  tot in de diepte. En dan zijn we verwonderd en teleurgesteld als dat niet het geval is. Oude patronen herhalen zich vaak, soms met enig leedvermaak.
Na lange tijd van vervolging moet de Christelijke Kerk in de 4de eeuw gedacht hebben dat ze het groot lot had gewonnen toen de keizer van Rome zijn bekering aankondigde.  Constantijn zag de Christelijke God als een belangrijke bondgenoot in zijn binnenlandse en militaire politiek. Hij had geen spirituele interesse in dit nieuwe geloof. Maar het zag er voor de kleine, verdeelde en gemarginaliseerde congregaties van het rijk, uit alsof de grote bezwering van het Kruis eindelijk verspreid was tot in de hoogste regionen van de macht. Terwijl de kerken groeiden in aantal raakte hun geloof verdund. En al snel, wanneer mogelijk, gebruikten Christelijke leiders hun macht om de tempels te verwoesten en de hoofden en benen van de beelden van de oude goden af te hakken, met gelijke onverdraagzaamheid als de Taliban vandaag of de puriteinse hervormers uit de 16de eeuw. Ze folterden de heidenen niet omdat ze nog talrijk waren en erg verspreid, maar ze maakten hun geloof belachelijk en stelden hun rituelen buiten de wet. We zijn niet zo aangenaam als we zo zeker zijn van ons gelijk en nog minder als we denken dat we gewonnen hebben.
Deze golf van arrogantie en respectloosheid echter, bracht ook een ander soort Christendom voort, bijvoorbeeld in de woestijnkloosters. Hier beleefden Christenen het mysterie van Christus op de diepste en meest bescheiden en persoonlijke manier. Tot op hun sterfbed herinnerden de woestijnvaders hun leerlingen eraan dat de innerlijke strijd met de eigen demonen en zeker met de demonen van trots en zelfbedrog het enige belangrijke was. En die strijd duurde voort, voor ons allen, tot op het einde. Zelfs Jezus worstelde met de demon van de angst tijdens zijn laatste nacht.
De Vasten maakt ons op die manier nederig. Het is zeer effectief als het iets klein en triviaal is wat ons nederig maakt. Wij landen al met een klap allen door een plots verlangen naar wat we opgaven, of een plotse zin in wat we gisteren hadden losgelaten of een worsteling om de hele avondmeditatie te doorstaan. Terwijl de zelfgeweven illusies waarmee we ons bedekken uiteen rafelen, zijn we beschaamd te ontdekken dat we naakt zijn en dat we er naakt niet zo goed uitzien als aangekleed. We beseffen dat vooruitgang niet voor altijd is, en dat die niet zo lineair is als we dachten. Misschien bestaat de echte vooruitgang erin dit te ontdekken

Van harte, Laurence Freeman