13 april - Witte Donderdag

Bede Griffiths was een groot verdediger van het Tweede Vaticaans Concilie. Maar er was één zin in een van de documenten waarmee hij het oneens was, namelijk de zin waarin stond dat de ‘bron en hoogtepunt’ van het leven van de Kerk de Eucharistie is. Hij hield van de Eucharistie en vierde het prachtig, elke dag, in zijn Benedictijner ashram in India. Maar hij vond het een betere theologie om te zeggen dat de "bron en hoogtepunt van de Kerk" de Heilige Geest is.
 
De verschillende implicaties van elke versie zijn groot. Als het de Eucharistie is, die een sacrament is waarvan de vorm van vieren bepaald wordt door de kerkelijke autoriteiten, betekent dit, dat de bron en hoogtepunt van de Kerk afhankelijk is van het kerkrecht en haar wetgevers. Maar als we zeggen dat de Heilige Geest de bron en hoogtepunt is - nou, wat een boel gevaarlijke vrijheid maakt dat los. Waar de Geest is, daar is vrijheid.
 
Vandaag, op Witte Donderdag, herinneren we ons - stellen we present door een geconcentreerde daad van aanroepen - het moment waarop Jezus brood en wijn nam en deze zijn lichaam en bloed noemde. Hij zat ontspannen aan tafel voor het Paasmaal met zijn metgezellen, en stond niet achter een altaar. Het oude ritueel van deze levende overdracht van wijsheid was tevens een maaltijd voor vrienden en familie. De maaltijd begon met een verrassende en voor sommigen schokkende gebeurtenis, toen Jezus erop stond de voeten van zijn leerlingen te wassen, die hij zijn vrienden noemde en niet zijn dienaren of leerlingen. Deze omdraaiing van de hiërarchie weerspiegelt de omkering die plaats vindt in wat later de agape maaltijd werd van de vroeg-christelijke huis-kerken en uiteindelijk het meer formele sacrament van de Eucharistie. Het offer-protocol werd omgekeerd; er werd niet, zoals gebruikelijk was, door de priester aan God geofferd namens de mensen. Het offer was de persoon die het offer aanbood, en het offer werd in zichzelf aan de mensen rond de tafel aangeboden, en niemand van hen werd brood en wijn geweigerd. Zelfs Judas werd niet uitgesloten, niet waar?
 
Als we de Eucharistie benaderen zonder ons bewust te zijn van deze radicale omkering van rollen en onverwachte omdraaiing in de archetypische idee van het offer, dan bestaat de kans dat we de Eucharistie maken tot een gewoon religieus ritueel, die de groepsidentiteit bevestigt, met voorspelbare rollen die uitgevoerd worden voor een passief publiek. Helaas gebeurt dit maar al te vaak. Hier ontbreekt het mystieke karakter. Een manier om de voedende, spirituele waarde en omvormende kracht van de Mis te redden van deze banaliteit is om de contemplatieve dimensie te openen - om stilte toe te voegen, om de lezingen in twee richtingen te delen, en niet alleen in een eenrichtingsverkeer vanaf de preekstoel; en te mediteren na het hoogste mystieke moment, nadat het brood en de wijn genuttigd zijn.
 
Sommige Christelijke kerken bagatelliseren het belang van de Eucharistie, anderen hebben dit zo uitgemolken dat het ten koste is gegaan van andere aspecten van het Christelijk gebed. Mijn eigen ervaring is, dat ik in de loop van de jaren ben gaan houden van de Eucharistie, en ik me steeds meer ben gaan verwonderen over het altijd weer nieuwe mysterie van de Eucharistie.
Hoe meer ik het deel op een contemplatieve manier, het voldoende tijd geef, heilige vrije tijd, luisterend naar de lezingen en het Woord brekend op het moment dat we het brood breken, de koppeling leg van de werkelijke tegenwoordigheid in het brood en de wijn met dezelfde aanwezigheid in het hart van ieder die aanwezig is, hoe meer het me raakt en het mijn spirituele honger en dorst stilt. Het is meditatie die zichtbaar gemaakt is.

Van harte, Laurence Freeman