Aswoensdag

Vandaag zullen velen van ons as gesmeerd krijgen op ons voorhoofd (de overgebleven en verbrande resten van de palmtakjes van vorig jaar), zoals veel Bijbelse figuren in tijden van rouw of crisis hun hoofden met as bedekten. Voor kinderen is het heilige pret. Ze ontdekken  een nieuw symbool en verrijken de woordenschat van hun spiritueel leven.  Voor oudere christenen is het een bekend ritueel dat jaarlijks weer scherper het idee van eindigheid met zich meebrengt: “Gedenk o mens, dat je van as bent, en tot as zult wederkeren”. Voor de meeste mensen in onze geseculariseerde wereld is het weer eens een overblijfsel van een archaïsche religieuze wereld.
Hoe dan ook we houden er van speciale tijden en seizoenen te markeren. Zij zijn natuurlijk door de mens gemaakt. (Vasten werd pas in de vierde eeuw gehouden). Maar als ons jaar niet anders is dan een vlak landschap van weekdagen, weekends, zakenreizen en vakanties, dan doet die tweedimensionaliteit ons spoedig verlangen naar “iets meer”, dat is ons diepe religieuze gevoel. Velen van ons kunnen zonder religie, maar we kunnen niet ontsnappen aan dit verlangen. En als je het eenmaal voelt, dan zoekt het naar uitdrukking.
Houd dus van het ritueel met de as. Ik herinner me dat we ons als kind trots en speciaal voelden en ons askruisje demonstratief  op straat lieten zien. We keken rond naar anderen met hetzelfde merkteken en voelden ons leden van een geheime of tenminste exclusieve club. We hadden tijdens de dienst Jezus’ woorden over vasten gehoord (slechts eenmaal per dag eten is ook een eis op Aswoensdag): “wanneer je vast wrijf dan je hoofd in met olie en was je gezicht zodat je vasten niet door anderen wordt gezien behalve door je Vader die in het verborgene ziet. (Mt.6.16)” Voor kinderen, evenwel, die religie leren door er mee te spelen, voelde het goed ons ascetisme te doen opvallen. Het deed ons ons anders voelen dan anderen en misschien ook een beetje beter.
Vasten is een gelegenheid waarvan we de betekenis moeten herkennen alvorens het nuttig kan zijn voor ons. Het is duidelijk dat het niet de bedoeling is de aandacht op onszelf te richten. Het gaat niet om vrijwillig  opgelegde pijn of moeite zoals het bij een atleten training bedoeld is pijn te doen. Vasten is bedoeld om onze spirituele fitness en soepelheid te vergroten, hetgeen wordt bereikt door  middel van gekozen matiging, zelfbeperking en, met een beetje vernieuwing, groeien in bewustwording.
Als je nog niet besloten hebt wat te doen in de vastentijd, zou je de volgende drie punten kunnen overwegen:

1. Enige vorm van consumptie: voedsel, drank of digitale verslaafdheid, opgeven of reduceren
2. Je morgen en avond meditatie beter doen of/en een middagstop inlassen
3. Een beter ritme in je leven inpassen en onnodige afleiding (waar we allemaal vele van hebben) vervangen door een creatieve en verfrissende bezigheid, hetzij fysiek, lezen of muziek.

 
De “verborgen” Jezus daagt onze cultuur van zelfopenbaring uit. Het gaat niet zo zeer om verborgenheid maar om innerlijkheid met het oog op het feit dat de meeste vruchten van onze komende vastentijd van binnen zullen worden gevoeld.
Dat het een gelukkige en zelfs vrolijke tijd mag zijn.
 
Laurence Freeman.