29 februari

In de hersenen moet er een klein schroefje zijn die ons zelfbewustzijn controleert. Is het dat wat wij de geest noemen? Het is de bron zowel van onze grootste menselijke waardigheid, ons potentieel voor een hoger bewustzijn en transcendentie, maar ook voor onze ergste ellende, onze persoonlijke inkapseling. Zelfbewustzijn toont ons hoe verschillend we zijn. Maar het kan ons ook subtiel misleiden door ons laten geloven dat we uiteindelijk afgescheiden zijn.

Sommige mensen hebben zeer weinig zelfbewustzijn. Dientengevolge, kunnen ze in een eerder vegetatieve toestand leven. Of zij kunnen ook te uiterlijk bezig zijn en verwoed buiten zichzelf, doelgericht proberen, om ruimte te hebben om bewust te zijn. Een jonge vrouwelijke studente vertelde me dat meditatie haar het meest had verrast en haar meest blijvend veranderde door haar ervan bewust te maken dat ze een innerlijke leven had. Ze sprak de woorden 'innerlijk leven' zeer zorgvuldig uit. De eerste keer dat we zitten om te mediteren zullen we weten of we plantaardig of gekken zijn. Hoe dan ook, de reis van de groeiende zelfkennis, belangrijker dan de mogelijkheid om wonderen te verrichten, is begonnen. De schroef van het zelfbewustzijn draait.

Voor sommige mensen, heel weinigen denk ik, kan er, tijdens hun eerste meditaties, een plotselinge verlichting zijn. Omdat zij voor zichzelf niet wisten waarop te hopen, vrij onverwacht, zien ze het Koninkrijk zich aan hen tentoonspreiden zoals wanneer de wolken op de top van Mount Fuji langzaam opklaren. Het effect hiervan kan mogelijks de bevestiging zijn waarom zij zich uiteindelijk door meditatie aangesproken voelden. Zelfs wanneer de wolken terugkeren en het uitzicht er niet meer is hebben ze een bewustwording/een ervaring die hen voor altijd heeft veranderd. Zelfkennis laat ons nooit ongewijzigd achter. We vergeten het nooit helemaal.

Maar wat er ook gebeurt, er is nu het dagelijkse werk van het tweede niveau van stilte. Zoals een muzikant, een ouder, een tuinman, een dichter, hebben we een werk gevonden dat we moeten leren om lief te hebben want het is een uitdrukking van wie we ten diepste echt zijn. Het is bijna alsof het werk van ons houdt. Toch zullen we op de een of andere wijze liefde vinden in het werk.

Van zodra we zien dat meditatie eenvoudig is maar niet gemakkelijk, ontdekken we hoe luidruchtig en labiel de geest is. Het falen, zoals het aanvoelt, om de mantra te zeggen leert ons nederigheid (gelijk aan zelfgewaarzijn). De discipline om voortdurend onze gedachten opzij te zetten, zoals elk ernstig onderricht leert, zal ons de discipline leren die het smalle pad is naar innerlijke vrijheid. Na verloop van tijd zal de verstrooidheid afnemen, en daardoor, zullen wij er minder aandacht aan geven zelfs wanneer ze onze aandacht absorberen en kapen. De gedachten worden als achtergrondruis, een onsamenhangend luid gesprek uit de aangrenzende kamer.

Stilte van de geest, evenwel, komt niet alleen door het loslaten van gedachten, woorden en de beelden waaruit zij afkomstig zijn. Het komt door de trouwe handeling van aandacht, herhaald als een daad van liefde, door met de geest terug te keren naar één enkel punt. Dat punt is niet een gedachte, woord of beeld. Zodra het zich uit in één van deze vormen wordt het opnieuw ingewikkeld. De gedachte- het woord-het beeld laten vallen, als kristallisaties van de geest, herstelt eenvoud. Stilte van geest verdiept ons elke keer dat we dit doen. Het zelfbewustzijn zuivert verder. Zelfkennis transformeert ons meer. En de één-puntigheid verschijnt nu in onze wijze van spreken, in onze activiteit en in onze relaties. Het begint niet alleen als een mentaal verschijnsel gekend te worden, maar als een spirituele deur. Hoe kleiner het punt, hoe groter de onmetelijkheid naar waartoe het opent.

With Love
Laurence Freeman