23 februari

Er is niets zo beangstigend of hoopvol dan een blanco pagina.
Maar misschien zijn deze beiden juist wat we vrezen en waar we toe aangetrokken worden in de meditatie. De woorden ‘leeg’ en ‘blanco’, net als het woord ‘arm’ zijn bedrieglijk negatief omdat zij niet de allerbelangrijkste eigenschap van potentieel kunnen vatten. Is leegheid een gebrek of afwezigheid van ruimte in dewelke een nieuwe overvloed kan te voorschijn komen, eens we deze omhelzen of in de armen sluiten? Betekent ‘blanco’ niets-zijn, het flauwe licht dat achterblijft op het scherm wanneer je alles gewist hebt? Of betekent het de opportuniteit van een nieuw en rijker verhaal?

Omdat we een cultuur zijn van consumptie en overconsumptie, verslavingsgewijs meer verbruikend dan we nodig hebben, slagen deze ogenschijnlijke boven-subtiele ideeën van potentieel en opportuniteit, er niet in onze verbeelding aan het werk te zetten. We voelen ons meer voldaan met een volle bladzijde of, bij voorkeur, een meer-bladzijdig document, vol met kernwoorden, hoogdravende taal, illustraties, woorden als ‘overtuigend’, ‘duurzaam’ en ‘innovatief’. We weten dat ze niet zo veel betekenen, maar zij verzekeren ons dat we tenminste de leegte opgevuld hebben; de maagdelijke sneeuw bedekt met vele voetafdrukken.

Meditatie intrigeert beroepsmensen die gevangen zitten in een systeem of werk dat in toenemende mate gekarakteriseerd wordt door zulke vergaande communicatiepatronen. Hun stressniveau leidt dikwijls naar het zich gevangen voelen in een wirwar van activiteiten, botsende meetingkalenders, recensies, rapporten, reizen en weinig tijd voor ware reflectie of concrete implementering van wat werd beslist. Ze worstelen aanvankelijk met het vinden van tijd voor meditatie, maar sommigen ontdekken toch de quantum waarheid dat meditatie de kwantitatieve tijd in het dagelijkse leven vermeerdert. Dit is absurd voor de gestreste geest, maar een bevrijdende, zachte werkelijkheid voor degenen die ervan geproefd hebben.

Onze twee soorten van vastenpraktijk, wat we opgeven en wat we extra doen, kunnen een hoogstnoodzakelijke ontsnappingsroute zijn van dwangmatigheid naar vrijheid. Maar het vraagt een beetje wilskracht. Net als een training een beetje zweet en enige spierpijn inhoudt.

Ik sprak onlangs met jongeling van een niet-religieuze familie. Hij gaat naar een geloofsschool en werd aangetrokken tot de rituelen en zelf tot de vastendiscipline. In navolging van zijn schoolgenoten besloot hij chocolade op te geven. Wanneer ik hem bezocht, bood zijn moeder hem tijdens de thee-pauze een sandwich aan met chocopasta, welke hij begrijpelijk niet kon weigeren. Ik wilde hem met geen schuldgevoel opzadelen, maar ik voelde dat het een gemiste kans was om hem een essentieel vermogen en de levensbekwaamheid van zelfcontrole en onthouding te leren ontwikkelen.

We vinden allemaal verontschuldigingen om niet te mediteren. Om door een langer artikel te schrijven te verhullen hoe vaag we zijn in wat we willen doen. Om opgeven op te geven. Om het extraatje wat we wilden doen uit te stellen. De enige manier om dit om te keren – en dit tot ons eigen voordeel – is berouw te betonen, wat betekent: schuld vermijden en van voor af aan opnieuw beginnen.

Met Liefde,

Laurence Freeman