Meditatief 277

Charles Vergeer

​ 
“Waarom laat Wagner in zijn opera de stilte vallen gedurende vier tellen lang? Zo maakt hij een abrupt einde aan het uitgelaten feest, en kan hij in een sfeer van dreiging het spookschip van de vliegende Hollander laten verschijnen.
 
Zonder de voorafgaande stilte zou het schip gewoon een van de vele voorbijvarende boten zijn. Maar door het zwijgen van zangers en orkest verschijnt het als iets uit een andere wereld: een spookschip.
De stilte markeert het onderscheid tussen de gewone wereld en het onwerkelijke van het spookschip, en maakt het mogelijk dat de Hollander verschijnt, niet als de kapitein van een van de vele voorbijvarende schepen, maar als de gedoemde die niet sterven kan.

De stilte doorbreekt de gewone werkelijkheid en geeft ons zicht op het ongewone. 
In de stilte verdwijnt elk geluid van onze luidruchtige wereld en krijgt een nieuwe wereld gestalte.  Stilte is sfeer en teken van de epifanie, van komst en opstanding. In de stilte van de nacht kwam het kind en verrees de gekruisigde.

Stilte is dus niet niets, is niet slechts het ontbreken van geluid. In een concertzaal worden de lichten gedempt, houdt het kuchen op en wordt het stiller en stiller. Maar ook als het helemaal stil is, is dan de stilte al ingetreden? De stilte kan immers al over je heen vallen te midden van het geruis en geroezemoes. In de stilte kan ook iets gehoord worden, het lekken van een kraan of het sluipen van een prooi. Stilte hoeft niet volledig te zijn om toch volkomen te zijn. In de stilte komt pas de aandacht voor, en de aanwezigheid van, iets anders dan deze wereld van klanken en kleuren, vol geluid en geweld. Stilte schept en schenkt de mogelijkheid op een andere wijze in contact te komen met de werkelijkheid of met een andere werkelijkheid.”
 

---