meditatief 146

​Thomas Merton




​Wat is de contemplatie?
De contemplatie is de hoogste uitdrukking van het intellectuele en spirituele leven van de mens. Het gaat hierbij om dat leven zelf dat totaal alert, actief en bewust wordt van haar eigen vitaliteit. Het is een spirituele verrukking. Het is het spontane respect voor het sacrale karakter van het leven en het zijn. Het is de dankbaarheid die bij ons opkomt wanneer we geconfronteerd worden met het leven, met het bewustzijn en het zijn. Het is het diepe besef dat leven en zijn in ons voortkomen uit een onzichtbare, transcendente en oneindig milde Bron.
 
De contemplatie is bovenal de bewustwording van de realiteit van deze Bron. Zij kent deze Bron op een duistere en onverklaarbare manier, maar met een zekerheid die de rede en het louter geloven te boven  gaat. Want de contemplatie is een soort van spirituele manier van zien, waar rede en geloof van nature uit naar streven, wan zonder deze visie blijven geloof en rede onvolledig. Toch is contem-
platie geen echt zien, want ze ziet zonder te zien en ze kent zonder te kennen. Het betreft hier een grotere diepgang van het geloof en een vorm van kennen die te diep is om in beelden, woorden of precieze begrippen gevat te worden. Men kan pogen het te verwoorden of het in symbolen uit te drukken maar op het moment zelf dat de contemplatieve geest er zich op toelegt mee te delen wat hij weet, neemt hij terug wat hij heeft gezegd en ontkent hij opnieuw wat hij heeft bevestigd. Want in contemplatie kennen wij door niet-kennen, of beter gezegd wat wij weten gaat kennis en niet-weten te boven. Alhoewel de contemplatie iets gemeen heeft met poëzie, muziek  en kunst, toch overtreft de contemplatieve ervaring ze allemaal, zoals ze ook de filosofie en de speculatieve theologie achter zich laat.
 
Contemplatie vat al deze uitingsvormen samen en vervolledigt ze, al wekt ze enigszins de indruk deze weer te vervangen en opzij te schuiven. De contemplatie overstijgt altijd onze eigen kennis, inzichten en denksystemen, uiteenzettingen en gesprekken, dialogen en ons leven zelf.
 
Om binnen te gaan in het domein van de contemplatie, moeten we in zekere zin eerst sterven, maar deze dood is in feite maar onze opname in een hogere vorm van leven. Het gaat om een sterven uit liefde tot het leven dat voorbijgaat aan alles wat we kennen en koesteren zoals het eigen leven, onze gedachten en onze ervaringen, onze vreugde en ons bestaan. Op deze manier schijnt de contemplatie iedere andere vorm van intuïtie en ervaring, zoals die bestaat op het domein van de kunst, de filosofie, de theologie, de liturgie, of in de meer gangbare vormen van liefde en geloof, te vervangen en opzij te schuiven. Maar deze afwijzing is slechts schijn: de contemplatie is en hoort verenigbaar te zijn met alle zaken waarvan ze de verst doorgedreven vervulling en bekroning is. Toch zijn alle andere vormen van ervaring voor een tijdje verloren, voor zolang de contemplatieve ervaring aanhoudt. Ze sterven af om terug tot leven te komen op een hoger niveau.

---