uit: een parel voor elke dag










​Vier vrienden leerden mediteren.

Om hun gedachten stil te zetten,
besloten ze zeven dagen lang te zwijgen.

De eerste dag verliep zonder één woord.

Maar toen het nacht werd
en de olielampen steeds minder licht verspreiden,
fluisterde één van de vrienden:
"Er moet olie bij de lampen."

Een andere vriend zei:
"Je mag niet praten!"

De derde werd boos over zoveel domheid:
"Stommelingen!
Nu hebben jullie alle twee gepraat!"

"Ja, ik ben nu nog de enige die niet gepraat heeft,"
zei de vierde trots.
​

Laurence Freeman



​Het woord ‘eenvoudig’ of ‘simpel’* is belangrijk wanneer je meditatie beter wil verstaan. ‘Simpel’ komt van het Latijnse ‘simplex’, een woord gebruikt door kleermakers. Wanneer een stuk stof ontvouwen of open was, heette dit ‘simplex’: eenmaal gevouwen, noemde men de stof ‘duplex’. Naarmate men de stof vouwde, werd zij dus ‘complexer’. Onze geest of ons bewustzijn is meestal in een zeer complexe staat, waarbij één vouw van bewustzijn zich plooit over de andere. Wij reflecteren over onszelf, reflecteren zelfs over onze reflecties. Wanneer wij mediteren gaan we juist ons bewustzijn ontvouwen zodat het volledig open, volledig simpel en eenvoudig wordt. De simpele vreugde van de waarheid.
Eén van de beelden van gebed die Jezus ons geeft, is dit van een kind. “Tenzij je eenvoudig wordt als een kind, kan je het Koninkrijk Gods niet binnengaan.” De grote kwaliteit van het kind is namelijk dat het volledig in het nu-moment kan leven. Het kan vreugde beleven aan de waarheid, aan eenvoudige dingen, in het ‘hier en het nu’.(…)
Als je regelmatig het huidige moment of het contemplatieve gebed beoefent, dan zal je dag bij dag dieper geworteld raken in het huidige moment. Je moet niet stoppen met leven, en je ook niet onthouden van gedachten over verleden en toekomst. Dit zijn immers praktische elementen van het leven: je moet leven met je verleden, en je voorbereiden op de toekomst. Maar door je te oefenen om in het nu-moment te leven, sta je in een gunstigere positie om beter om te gaan met verleden en toekomst.
De praktijk van meditatie vraagt regelmatige oefening. Het heeft een accumulatief effect over de dagen, weken, maanden en jaren heen. In deze zin wordt meditatie ware spiritualiteit. Dat is overigens de paradox van het contemplatieve gebed: het vraagt tijd om in het huidige moment te komen. Het betekent dat je er eerst tijd moet aan besteden op dagelijkse basis. Net zoals tanden poetsen, eten, slapen, … is meditatie gewoon te integreren in het dagelijks leven.
* Simple in het Engels wordt door ons vertaald als eenvoudig, simpel verwijst meer naar de Latijnse wortel. In het Nederlands heeft simpel een pejoratieve bijklank . ​

Anselm Grün






​



​Stilte die overal ruimte aan geeft
 
Eén criterium of we werkelijk God zoeken en niet de beleving, is de bereidheid om stil te zijn.
Wie in zijn vroomheid steeds bezig moet zijn, wie altijd iets te doen heeft, wie altijd hardop
moet bidden of zingen, wijkt niet alleen uit voor het zwijgen maar ook voor God.  Hij geeft God
een plaats in zijn gebeden en schrijft Hem voor hoe Hij moet zijn.  Maar hij is bang om God
onbeschermd te ontmoeten, zich door Hem onzeker te laten maken.
 Voor een echte ontmoeting met God is echter het zwijgend bidden nodig als de plaats waar
we ons onbeschermd aan God geven, waar we voor Hem alles in ons laten bovenkomen wat er
in ons is; het vage gevoel dat veel in ons toch niet echt klopt, het vage gevoel dat we onszelf
iets wijsmaken of dat we aan onszelf en aan God voorbij leven.
We hebben het zwijgen nodig als een weg om werkelijk één met God te worden, met de God
die ons als persoon tegemoet treedt en ons liefdevol aankijkt en aanspreekt, en met de God die
in ons is als onze diepste grond.  In dit één-zijn met God bereikt onze geestelijke weg zijn doel.
In de eenheid met God worden we ook één met onszelf, één met alle mensen en met de hele
schepping.  
Op de weg van de eenheid wordt er niets in ons buitengesloten, alles wordt aangesproken en
alles wordt in de relatie met God opgenomen, ook het donkere, ook onze schaduwzijde.
Doordat alles in ons op God betrokken wordt, kan het ook levend worden en onze liefde tot God
verdiepen.
Wie alles aan God overgeeft, zal een grote vrijheid  en levenslust, ruimte en gelatenheid in zich
ervaren, hij zal iets merken van het leven in overvloed dat Christus ons schenkt.

John Main



​Tijdens de kerstperiode doen we er goed aan om in het licht van de meditatie, na te denken over de essentie en spirituele betekenis van de Incarnatie (God wordt mens). God werd mens zodat de mens God kan worden. Dit thema is de vaststaande overtuiging van de oosterse kerken en het onderricht van de Griekse Vaders.
 
Bij de incarnatie heeft God ons leven in Jezus geraakt. Het groot belang van het feest van Kerstmis ligt in de viering van ons mens-zijn dat verlost wordt door de aanraking van God. God neemt de sterfelijkheid van de mens in Jezus op zodat we door de grenzen van de dood in hem kunnen doorbreken. Hij verbreekt effectief de ketenen die ons op aarde vasthouden. Wat we uit zijn leven leren is dat ieder van ons geroepen is tot de volheid van leven, nu, op dit moment, in dit aardse leven, zelfs onze sterfelijkheid. Wij zijn geroepen ons leven ten volle te leven, als vrije mensen, niet gebonden door vrees en gekluisterd door verlangens, maar volledig in harmonie met de bevrijdende kracht van Gods eigen energie.
 
Deze energie van God kan door niemand vastgehouden worden: het is de eeuwigdurende levensbron die niet alleen in ons constant hernieuwd wordt, maar die zich altijd in ieder van ons uitbreidt(toeneemt). Wij zijn geroepen om ons leven te beleven in volledige harmonie met deze goddelijke energie. Bijgevolg kan de christelijke ervaring niet vervat worden in een reeks stellingen, noch door gelijk welke bibliotheek vol boeken of door formules of credo’s. Dit kan alleen op adequate manier uitgedrukt worden in de menselijke ervaring van Jezus zelf. Hij alleen was van alle levende wezens in staat tot God te zeggen: “Abba, Vader.”
 
Het mysterie van de menswording en het volkomen wonder van de christelijke verkondiging van de waarheid is dat Christus deze ervaring met ieder van ons deelt. Hierbij nodigt hij ook ieder van ons actief uit om zijn eigen ervaring met de Vader binnen te gaan. Hij nodigt ons uit, niet zo maar om een soort intellectueel voornemen of wilsvoornemen te maken. Hij nodigt ons uit om te delen, om  zijn ervaring in al zijn volheid te delen, om te delen en gedragen te worden door het onbegrensde en oneindig stuwen van zijn energie omdat hij de Vader kent en de Vader liefheeft, en hij op zijn beurt door de Vader gekend en geliefd wordt. Tot deze ervaring zijn we geroepen. Ieder van ons.
 
Mediteren is volle aandacht geven en totaal engagement juist omdat we ons toeleggen om het eeuwige moment van Gods zelfcommunicatie in Jezus binnen te treden.  Wij worden geroepen om dit te delen, niet om dit gewoon vast te stellen, maar wel om hierop in te gaan tot in ons  diepste zelf. Het resultaat hiervan is diepe, opperste en onwankelbare vreugde. Onze geesten en harten doorbreken alle isolement juist in eenheid en vereniging. De Weg is de weg van dagelijkse trouw.

​Heinrich Seuse



​De Waarheid: Bekijk de volgende twee woorden elk afzonderlijk, kritisch: ‘zichzelf loslaten’. Wanneer je die beide woorden nauwkeurig kunt afwegen en hun diepste en oorspronkelijkste betekenis kunt peilen, dan kom je snel te weten welke waarheid ze bevatten.
 
Neem om te beginnen dat eerste woord: zich, of mij, en bezie waar dat voor staat. Daarbij moet je weten dat ieder mens een vijfvoudig ‘zich’ heeft. Het eerste ‘zich’ heeft hij gemeen met de steen, en dat is: zijn. Een tweede met de plant, en dat is: groeien. Het derde met de dieren en dat is: voelen. Het vierde met alle mensen, dat is: de algemene menselijke natuur die hij heeft en waarin alle mensen één zijn. Het vijfde is uitsluitend van hemzelf, en dat is: zijn persoonlijke mens-zijn, zowel wat betreft zijn adel als ook het bijkomstige.
 
Wat is het nu dat de mens misleidt en hem van zaligheid berooft? Dat is enkel dat laatste ‘zich’, waarin de mens, in plaats van in te keren zich van God afkeert en zich op zichzelf richt. En voor zichzelf een op bijkomstigheid berustend eigen ‘zich’ sticht. Dat wil zeggen dat hij in zijn verblinding zich toe-eigent wat van God is, daarin blijft steken en mettertijd teloorgaat in gebreken.
 
Wie echt dit ‘zich’ wil loslaten moet tot drie inzichten proberen te komen.
Ten eerste met een ontzinkende kijk zich richten op de nietigheid van zijn eigen ‘zich’, schouwend dat dat ‘zich’ en het ‘zich’ van alle dingen een niets is. Voorts inzien dat zelfs in de uiterste onthechting, toch altijd dat eigen ‘zich’ als werktuig in het hier en nu blijft bestaan en daar nooit helemaal teniet wordt gedaan. Het derde inzicht voltrekt zich met een ontwording en een vrije opgave van zichzelf in alles wat tot zijn levenspatroon behoorde: in zijn eigen visie op het schepsel zijn, zijn onvrije meerzinnigheid, zijn zijnswijze opheft en met Christus in eenheid één wordt. Van daaruit zal hij dan altijd handelen, alles ontvangen en in deze enkelvoudigheid alle dingen bezien.
Dit losgelaten ‘zich’ wordt een Christusvormig ‘ik’, waarover Paulus spreekt: ‘ik leef, niet meer ik, Christus leeft in mij.’ En dat noem ik een welafgewogen ‘zich’.
 
Nu nemen we dat andere woord: loslaten. Daarmee bedoelt men ‘opgeven’ of ‘geringschatten’, maar niet dat men het ‘zich’ zo kan loslaten dat het helemaal tenietgedaan kan worden anders dan in de geringschatting, en dan is het in orde.

​Kim Nataraja





​“Meditatie is een manier om door een wereld van illusie heen te breken
naar het zuivere licht van de werkelijkheid”.
John Main
 
De wereld van illusie, waarnaar John Main refereert in deze uitspraak, is de wereld die wij opbouwen in onze gedachten. Velen van ons zijn ervan overtuigd dat we gelijk zijn aan wat we denken. Wie denk je dat je bent? Het beeld dat we van onszelf hebben, het beeld dat we van anderen hebben en de wereld waarin we leven is opgebouwd uit gedachten: onze eigen gedachten en ook vaak de gedachten van anderen, die we onbewust tot ons eigendom hebben gemaakt. Vanaf het moment dat we geboren zijn, accepteren we zonder meer de zienswijze van diegenen die belangrijk zijn in ons leven: onze ouders, onze familieleden, onze gemeenschap, onze leeftijdsgenoten, de maatschappij waarin we leven en de godsdienst en cultuur waarin we worden grootgebracht.(…)
 
Door dit te doen, vergeten we meestal wie wij werkelijk zijn en raken gevangen in deze conditionering.(…)
 
Wanneer we volwassen worden, hebben sommigen van ons genoeg zelfvertrouwen om deze gedachten en zienswijzen te betwisten en nader te onderzoeken. We voelen ons aangespoord om te ontdekken wie wij werkelijk zijn onder al die conditionering, maskers, rollen en functies. Maar om er in de woorden van John Main ‘doorheen te breken’ is niet gemakkelijk. Het feit dat we gedomineerd worden door gedachten kan ontdekt worden op het moment dat we beginnen te mediteren. We worden ons gewaar van wat John Main noemde ‘het chaotische kabaal van een geest die verward is door zoveel blootstelling aan onbenulligheden en afleidingen’, en wat Laurence Freeman noemt ‘het verstrooide niveau van de apengeest’.
 
Toch vinden wij het moeilijk om onze gedachten los te laten, omdat we zijn opgevoed met de overtuiging dat het denken de meest hoogstaande handeling is die we kunnen uitvoeren. Descartes zei in de 17e eeuw “Ik denk, dus ik ben”, en heeft daarmee het bestaan verbonden aan de gedachten. T.S. Eliot illustreerde dit in zijn ‘Four Quartets’, waarbij mensen die in een  metro in een tunnel vastzitten, het gevoel hebben dat ze geconfronteerd worden met ‘het groeiende schrikbeeld dat ze niets hebben om over na te denken’. Als we niet nadenken, doet zich dit aan ons voor als een bedreiging voor onze overlevingskansen. Geen wonder dat mensen bang zijn als ze met een discipline zoals meditatie geconfronteerd worden die ze aanmoedigt om hun gedachten los te laten. De stadia op de meditatiereis, ons “doorbreken”, worden daarom gevormd door het veranderen van de relatie met onze gedachten.
 
“Doorbreken” vraagt moed en doorzettingsvermogen in de meditatie, maar het zal ons leiden naar “het zuivere licht van de werkelijkheid”, waar we ons herinneren en zullen ervaren dat wij “kinderen van God” zijn, de “tempels van de Heilige Geest” en dat “het bewustzijn dat in Christus was, ook binnenin ons is”.

​Andrew Harvey





​Binnengaan in vreugde
Stel je voor dat alle geluiden van ons lichaam stil zouden vallen, samen met onze bezige gedachten over de aarde, zee en lucht; dat de wereld zelf stil zou staan, en het verstand op zou houden over zichzelf te denken, aan zichzelf voorbij zou gaan en heel stil zou worden; dat alle fantasieën die in dromen en in de verbeelding voorkomen op zouden houden en er geen spraak of teken meer zou zijn. Stel je voor dat dingen die kunnen bederven stil zouden worden – want als wij goed luisteren zeggen zij: “ wij maakten onszelf niet; Hij die altijd is, heeft ons gemaakt”, stel je dan voor, dat zij dit zouden zeggen en dan stil zouden zijn.  Dat zij zouden luisteren naar de stem van Hem die hen maakte en niet naar die van zijn schepping; zodat wij Zijn stem niet zouden horen door de tongen van mensen, noch de stem van engelen, noch de donder van de wolken, noch van enig symbool, alleen het echte geliefde Zelf, en wij buiten onszelf zouden treden om een flits van die eeuwige wijsheid te bereiken, die boven alle dingen is.
Stel je voor dat dat moment altijd door zou gaan, waarbij alle andere waarnemingen en geluiden achter ons worden gelaten op dat ene visioen na, dat in vervoering brengt en de waarnemer in vreugde verplaatst; zodat het overblijvende van het eeuwige leven gelijk dat ogenblik van verlichting zou zijn, dat ons ademloos maakt:
Zou dit niet kunnen zijn, wat in de heilige Schrift verkondigd wordt: ‘Gaat binnen in de vreugde van uw Heer?’

Meister Eckhart




​​Diegenen die om iets anders dan slechts om God en Gods wil bidden, die bidden ten onrechte; wanneer ik om niets bid, dan bid ik juist, en zulk gebed is terecht en sterk. Wie altijd om iets anders bidt, die aanbidt een afgod, en men mag zeggen dat het zuivere ketterij is. Ik bid nooit zo oprecht dan wanneer ik voor niets en voor niemand bid, noch voor Hendrik noch voor Koen. De waarachtige aanbidders bidden tot God in waarheid en in geest. Dat wil zeggen: in de heilige Geest.
 
Nu stel ik echter de vraag: wat is van het afgescheiden hart het gebed? Mijn antwoord daarop luidt aldus: het afgescheiden hart kan niet bidden, want wie bidt verlangt iets van God om het te ontvangen, of begeert dat God iets van hem wegneemt. Nu begeert het afgescheiden hart helemaal niets, het heeft ook niets waarvan het graag verlost zou zijn. Daarom is het vrij van elk gebed en is zijn gebed niets anders dan eenvormig zijn met God.
 
Het krachtigste, het zowat machtigste gebed waarmee je alle kunt verkrijgen en het bovenal waardevolste handelen komen voort uit een ledig gemoed. Hoe lediger dat is, des te krachtiger, waardevoller, nuttiger en prijzenswaardiger en volmaakter het gebed en het handelen zijn. Het ledige gemoed kan alles.
 
Wat is een ledig gemoed? Ledig is een gemoed wanneer het door niets in de war gebracht wordt en aan niets is gebonden, wanneer het niet door bepaalde emoties wordt vertroebeld en in geen enkel opzicht met zichzelf bezig is, doch volledig is verzonken in de liefste wil van God en uit zichzelf is getreden. Daarin verkrijgt elk menselijk handelen, hoe bescheiden ook, kracht en macht.
 
Zo krachtig moet je bidden, dat je zou wensen dat al je ledematen en krachten, je ogen zowel als je oren, je mond, hart en al je zinnen daarop gericht waren; en je moet niet ophouden totdat je beseft dat je wilt verenigen met Hem die je voor de geest staat en tot wie je bidt, en dat is God. 

Laurence Freeman




​​Iedereen die ooit heeft gemediteerd, begrijpt meteen het eerste niveau van bewustzijn dat zich iets onder het onmiddellijke oppervlak van de dagelijkse werking van de geest bevindt.

Het is een koude kermis te merken welk gebrek aan discipline we hebben en hoe rusteloos onze geest is. Teresa van Avila vergeleek het met muiterij op een schip. De bemanning bindt de kapitein vast en bestuurt het schip chaotisch. Sommige dagen kunnen beter dan anderen zijn in termen van afgeleid zijn, maar zelfs dat bewijst alleen hoe eigenzinnig onze oppervlakkige geest is, hoe afhankelijk van externe omstandigheden, hoe we niet gecentered zijn.

"Daarom zeg ik jullie: maak je geen zorgen over jezelf en over wat je zult eten of drinken, noch over je lichaam en over wat je zult aantrekken. Is het leven niet meer dan voedsel en het lichaam niet meer dan kleding? "(Mt 6,25). Wij streven ernaar om in het huidige moment te zijn, dat is het enige moment van de werkelijkheid, van de ontmoeting met de God die is "ik ben". Maar binnen enkele seconden denken we al aan gisteren, of maken we plannen voor morgen of weven we dagdromen en fantaseren we over hoe we onze wensen kunnen vervullen. "Zoek liever eerst het koninkrijk van God en zijn gerechtigheid, dan zullen al die andere dingen je erbij gegeven worden. Maak je dus geen zorgen voor de dag van morgen, want de dag van morgen zorgt wel voor zichzelf" (Mt 6,33-34).

De ontdekking van onze oppervlakkigheid maakt ons nederig. Het helpt ons echter te herinneren dat dit een universelel ontdekking is - waarom anders zou Johannes Cassianus 1600 jaar geleden de mantra (hij noemde het een "formula") aanraden? Bij deze ontdekking is ontmoediging niet ver weg en kan je de meditatie de rug toekeren. "Het is niet mijn soort spiritualiteit. Of ik ben niet zo’n gedisciplineerd persoon. Of waarom zou mijn gebed weer een tijd van werk moeten zijn? "

Wat we vooral in dit stadium nodig hebben is inzicht in de betekenis van de meditatie. Er is een dorst die opborrelt vanuit een dieper niveau van bewustzijn dan hetgene waarin we vast leken te zitten. We kunnen hier bij het begin gerust spreken over een ingeving van de genade, hoewel we die misschien op dit moment niet herkennen. Ze komt van buiten op ons af in de vorm van onderwijs, traditie, spirituele vriendschap en inspiratie. Van binnenuit komt ze als de intuïtieve dorst naar een diepere ervaring. Christus, die als Geest zowel in ons als buiten ons is, lijkt te duwen van buitenaf en van binnenuit te trekken.

Het helpt om vanaf het begin goed te begrijpen wat de betekenis en het doel van de mantra is. Het is geen toverstokje dat de geest stil legt of een schakelaar die ons op God richt. Het is een discipline, die "begint in geloof en eindigt in de liefde". Ze brengt ons in de armoede van geest. We willen de mantra niet herhalen om te vechten tegen de verstrooiingen, maar om onze aandacht van hen te verwijderen. Gewoon te ontdekken dat we vrij zijn om onze aandacht elders te plaatsen, al is het maar povertjes, is het eerste grote ontwaken. Het is het begin van de verdieping van ons bewustzijn. Dit maakt het mogelijk om de afleidingen te verlaten, als waren ze de golven aan de oppervlakte van de oceaan.   

​Elisabeth van Dijon



​Wanneer je liefhebt is geven iets heerlijks.
Ik hou zoveel van God.
Met een jaloerse zorg wil Hij mij helemaal voor Zich.
Ik weet dat Hij mij zo heel graag ziet.
Het is als een Oceaan, waarin ik onderduik en mezelf verlies.
Dit is mijn visioen op aarde in afwachting van dat ‘van aanschijn tot aanschijn’ in het licht.
Hij is in mij. Ik ben in Hem.
Ik heb niets anders te doen dan Hem lief te hebben,
dan me te laten liefhebben, zonder ophouden en door alles heen.
Wakker worden in de liefde, mij bewegen in de liefde,
inslapen in de liefde, mijn ziel in Zijn ziel,
mijn hart in Zijn hart, mijn ogen in Zijn ogen,
opdat Hij door zijn aanraking mij zuivere en vrij make van de ellende,
waar ik zo vol van ben.